Isipin niyo ang isang ugnayan na napakatibay, kaya nitong hugisin ang bawat desisyon niyo, bumuo sa inyong pagkakakilanlan, at umabot maging sa kabilang ibayo ng mundo. Isang koneksyon na napakalakas, kaya nitong gawing kapamilya ang mga estranghero at lumikha ng isang salakot na mas matibay pa sa anumang institusyon. Ito ayhigit pa sa dugo; isa itong puwersang pangkultura na nagbibigay-kahulugan sa milyun-milyong tao.
Magandang araw sa inyong lahat, at maligayang pagdatingsa ating munting sulok ng kwento. Ngayon, sisilipin natin ang pinakapuso ng kulturang Pilipino: ang pamilya, at ang mga halagang bumubuhay rito. At masisiguro kong, sa pagtatapos ng paglalakbay na ito, hindi na kayo muling titingin sa kahulugan ng pamilya at pagkakaisa sa parehong paraan. Makikita ninyo ang lakas na nakatago sa bawat tahanang Pilipino. Kung nais ninyong patuloy na tuklasin ang mga ganitong klase ng kwento at malalim na kultura, huwag kalimutang i-like at mag-subscribe sa channel na ito, upang tayo’y manatiling konektado sa bawat bagong pagtuklas. Kaya, halina’t simulan na natin ang ating paglalakbay. Pakinggan natin ang kwento nina Lola Elena at Maria.
Sa isang probinsya sa Pilipinas, kung saan ang araw ay yumayakap sa balat nang buong pagmamahal at ang simoy nghangin ay tila bumubulong ng mga kwento ng nakaraan, matatagpuan natin si Lola Elena. Pitumpu’t limang taong gulang si Lola Elena, ngunit ang kaniyang mgamata ay tila ba’y may kinang pa rin ng mga bituin, punong-puno ng karunungan at pagmamahal. Ang kaniyang pilak na buhok, nakatali nang maayos,ay tila isang korona sa kaniyang ulo, habang ang kaniyang mga kamay, na nagpakita ng bakas ng mahabang buhay ng pagtatrabaho, ay puno ng kasaysayan.
Saisang hapon, habang abala si Lola Elena sa paglilinis ng mga tuyong dahon sa bakuran, dumating ang kaniyang apong si Maria. Si Maria, dalawampu’t dalawang taong gulang, ay puno ng enerhiya at katanungan. May hawak siyang isang maliit na bracelet na gawa sa perlas, simbolo ng kaniyang pagmamahal sa kulturang Pilipino kahit na lumaki siya sasiyudad.
“Lola, ang tahimik dito. Napakalayo sa ingay ng Maynila,” wika ni Maria, habang umuupo sa isang upuang kawayan sa ilalim ng puno ngmangga.
“Ito ang buhay, apo. Ang buhay na simple ngunit puno ng kahulugan,” sagot ni Lola Elena, sabay ngiti. “Ano ba ang bumabagabag sa isip mo at napadalaw ka?””Nagtataka lang po ako, Lola. Madalas kong marinig ang mga kwento ng mga magulang ko tungkol sa ‘pamilya’ at ‘utang na loob,’ ‘pakikisama.’ Parang anglalim po ng mga salitang iyon, pero hindi ko pa rin lubos na maintindihan,” paliwanag ni Maria, malalim ang paghinga.
“Ah, apo. Iyan ang pundasyon ng ating pagigingPilipino,” simula ni Lola Elena, umupo sa tabi ni Maria at hinaplos ang braso nito. “Ang pamilya, hindi lang ito ang mga taong kasama natin sa bahay. Ito ay isangmalaking puno, na ang bawat sanga ay konektado, kahit gaano pa kalayo. Ang bawat miyembro ay may tungkuling alagaan at suportahan ang isa’t isa.”
“Naaalala ko noong bata pa ako,” patuloy ni Lola Elena, tumingin sa malayo, tila bumabalik sa nakaraan. “Nagkaroon kami ng matinding bagyo. Nawalan kami ng bahay.Ngunit hindi kami nag-iisa. Ang mga kapitbahay, ang mga kamag-anak, kahit ang mga hindi ko kilala, ay nagbigay ng tulong. May nagbigay ng pagkain, may nag-alok ng tirahan, may nagkusang-loob na tumulong sa pagtatayo ng aming bahay. Wala silang hininging kapalit, ngunit sa aming puso, mayroon kaming ‘utang na loob’.”
“Utang na loob po? Ibig bang sabihin, kailangan niyo ring tulungan sila pabalik?” tanong ni Maria, naguguluhan.
“Hindi lang simpleng pagbayad, Maria,” sagot ni Lola Elena. “Ito ay pagkilala sa kabutihan. Ito ay isang pangakong mananatili sa iyong puso na sa oras ng pangangailangan nila, ikaw ay magiging naroon din. Ito ay siklo ng pagmamahalan at pagtutulungan. Hindi ito nakasulat, ngunit mas matibay pa sa anumang kontrata. Ito ang dahilan kung bakit, kahit saan ka man magpuntasa mundo, kung makakita ka ng kapwa Pilipino, mayroon na agad kayong koneksyon. Nagsisimula iyan sa pagkilala sa ‘utang na loob’ sa iyong pinagmulan, sa iyongpamilya, sa iyong komunidad.”
“At ang ‘pakikisama’ naman po, Lola?” usisa ni Maria.
“Ah, ang pakikisama,” ngiti ni Lola Elena. “Ito ay angsining ng pamumuhay nang may kapayapaan at pagkakaisa sa iba. Hindi lang ito ang pagsasabi ng ‘hello.’ Ito ay ang pag-unawa, ang pagiging marespeto, ang pagiginghandang magbigay ng kaunting kompromiso para sa kabutihan ng lahat. Kapag may handaan sa baryo, lahat ay tumutulong. Kapag may namatayan, lahat ay dumadamay. Kahit minsan, may mga hindi ka man lubos na kaibigan, pero dahil sa ‘pakikisama,’ pinipili mong maging maayos ang iyong pakikitungo.”
“Parang social harmony po, Lola?” tanong ni Maria.
“Higit pa roon, apo. Ito ay pagpapakita ng respeto, pagpapanatili ng relasyon, at pagkilala na tayo ay bahagi ng isang mas malaking komunidad.Hindi lang ito pagiging magiliw, kundi pagiging makatao. Ito ang nagbibigay ng matinding suporta sa ating lipunan, ang dahilan kung bakit, sa gitna ng anumang hamon,tayo ay patuloy na bumabangon. Dahil alam nating may kakampi tayo.”
“Ang mga halagang ito ang nagbubuklod sa atin, Maria,” pagtatapos ni Lola Elena, mahigpit na hinawakan ang kamay ng apo. “Ang pamilya, ang utang na loob, at ang pakikisama, ang mga ito ang ating pundasyon. Ito ang dahilan kung bakit, kahit gaano kalayo ang isangPilipino, dala-dala pa rin niya ang init ng tahanan, ang lakas ng kanyang pinagmulan, at ang pagmamahal ng kanyang pamilya.”
“Hindi lang ito mga lumang kwento, Maria. Ito aybuhay. Ito ang lakas na nagtutulak sa ating maging matatag, maging mapagmahal, at maging totoo sa ating sarili at sa ating kapwa.”
“Ngayon, naiintindihan kona po, Lola,” wika ni Maria, ang kaniyang mga mata ay tila lumiwanag sa bagong pag-unawa. “Hindi lang pala ito tungkol sa mga patakaran, kundi tungkol sa pagmamahal, koneksyon, at pagiging Pilipino sa puso.”
“Tama, apo. Tama,” ngiti ni Lola Elena, ang kaniyang mukha ay puno ng pagmamalaki. “At iyan ang kwento na kailangang dalhin ng bawat isa sa atin, saan man tayo dalhin ng hangin.”
At doon nagtatapos ang ating paglalakbay sa mga halaga na bumubuo sa puso ngbawat Pilipino. Sana ay naibahagi namin sa inyo ang init at lalim ng pag-unawa sa kahalagahan ng pamilya, ng utang na loob, at ng pakikisama. Maraming, maraming salamat sa inyong panonood at sa pagiging bahagi ng kwentong ito. Kung nagustuhan ninyo ang aming pagtalakay sa mga kulturang Pilipino, at nais pa ninyong tuklasin ang iba pang mga natatanging kwento at aral, huwag kalimutang i-click ang subscribe button at ang notification bell para lagi kayong updated sa aming mga bagong video. Hanggangsa muli!
